Embolija | Notion

intravaskularna solidna, tekuća ili plinovita, masa udaljena od mjesta njezina postanka ili ulaska, koju krv nosi do mjesta gdje se smjesti
embolusi u 99% slučajeva nastaju od tromba - tromboembolija
ostale vrste embolija:

<aside> 🪨

Plućna tromboembolija

najčešći oblik tromboembolije
cirkulirajući tromboembolus najčešće uzrokuje plućnu emboliju
u 95 % slučajeva potječe od tromboze nožnih vena, a u rjeđim slučajevima ishodište su zdjelične vene
predstavlja jedini ili glavni uzrok smrti u 10 % odraslih koji umiru u bolnicama
mogu se razviti dva posebna oblika embolije:
- Paradoksalna embolija
  - embolus (iz vena donjih udova) ne dospije u plućno tkivo, nego kroz defekt srčane pregrade dospije u veliki krvotok > začepljuje neku od arterija velikoga krvotoka
    - najčešće stradavaju mozak, slezena, bubrezi i noge
- Jašući embolus
  - tromb koji je zapeo na račvištu plućne arterije

većina (60 – 80 %) plućnih embolusa ne uzrokuje kliničke simptome, a nagla smrt, zatajenje desne klijetke (lat. cor pulmonale) ili kardiovaskularni kolaps nastaju u onim slučajevima kad je 60 % ili više plućne cirkulacije opstruirano embolusima
začepljenje srednje velikog ogranka
- može u zdravih osoba proći i bez učinka
- mogu se razviti i infarkti, posebice u osoba sa zatajivanjem lijeve strane srca
sitni tromboembolusi obično su bez učinka
- mogu dovesti do plućne hipertenzije

</aside>

<aside> 🪨

najčešće potječu iz srca, kao i iz aterosklerotično promijenjene aorte, ili iz aneurizmatskih proširenja
arterijski trombi najčešće završe u arterijama nogu, mozga, crijeva, slezene, bubrega i drugih organa
gotovo uvijek uzrokuju infarkt zahvaćenog područja
- osim u jetri koja ima dvostruku opskrbu krvlju kroz jetrenu arteriju i portalnu venu
ako tromboembolični materijal potječe od tromba na koji su se naselile bakterije (inficirani tromb):
- septička embolija > metastatski apsces

</aside>

<aside> 🪨

postoji li sumnja na zračnu emboliju kao uzrok smrti, tada je tijekom obdukcije potrebno srce, kao i velike srčane krvne žile, otvarati pod vodom da bi se otkrio plin ili zrak (mjehurići) </aside>

<aside> 🪨

prijenos masti kroz cirkulaciju (krvne ili limfne žile) kao posljedici većeg razaranja masnoga tkiva
može nastati pri:
- frakturi dugih kostiju (masna koštana srž)
- velikim opeklinama
- velikim nagnječenjima potkožnog masnog tkiva
- ozljedama jetre
- otrovanjima
- neznatnoj traumi - potres masnoga tkiva npr. u izrazitije debelih ljudi

obično završava embolizacijom masti u pluća
katkad masne kapljice budu potisnute kroz plućne kapilare > veliki krvotok > mozak i bubrežni glomeruli

simptomi se pojavljuju 1-3 dana nakon ozljede iznenadnom tahikardijom, tahipnejom ili dispnejom
ako je pogođen mozak, pojavljuju se i neurološki simptomi koji mogu progredirati do delirija i kome
u bolesnika može doći do anemije i trombocitopenije, a u 20 – 50 % oboljelih može se razviti i petehijalni osip

</aside>

<aside> 🪨

razvija se u trudnica prije početka odnosno u tijeku samog porođaja i može biti fatalna za samu rodilju
mikroskopski izgled pluća: u krvnim žilama nalaze rožnate ljuske i lanugo dlačice, izmiješane s amorfnim i sluzavim česticama
početak je obično obilježen naglim napadajima dispneje i cijanoze, a može doći i do razvoja šoka i kome
ako bolesnica preživi ovaj početni napadaj, razvija se plućni edem te DIK (trombogenične tvari iz plodove vode)