• začepljenje plućne arterije ili njezinih ogranaka solidnom, tekućom ili plinovitom masom

PATOGENEZA

• 99% embola nastaju od tromba - tromboembolija
  • ostali: mast, zrak, dušik, plodova voda, kolesterol, tumorsko tkivo, …

• većina ih potječe od tromba nastalih u dubokim potkoljeničnim venama
  • fibrinolitički enzimi razgrade 80%, rijetko dolazi do embolije
• nerazgrađeni trombi propagiraju do ileofemoralne vene gdje se fragmentiraju > embolusi
• čimbenici:

PATOLOGIJA

<aside> 🔴

Masivna plućna embolija

• uključuje:
  • začepljenje velikih ogranaka plućne arterije
  • začepljenje glavne plućne arterije
  • emboluse smještene na račvištu plućnih arterija (jašući embolus)
• smrtonosna zbog blokade plućne vaskulature i posljedičnog akutnog proširenja i zatajivanja desnoga srca (akutno plućno srce, lat. cor pulmonale acutum)

• dva učinka:
  • hemodinamički učinak
    • mehaničko začepljenje > refleksna vazokonstrikcija > povišenje tlaka u desnoj klijetki > dilatacija (akutno plućno srce)
  • plućni učinak i refleksne promjene
    • mehaničko začepljenje > refleksna bronhokonstrikcija > atelektaza (povećan fiziološki mrtav prostor) > smanjen respiratorni kapacitet (dispneja) + ubrzanje disanja (tahipneja)
    • auskultacija srca - tahikardija, naglašeni srčani tonovi
    • pacijenti djeluju uplašeno, znoje se, mogu imati vrućicu </aside>

<aside> 🔴

Embolija s intraalveolarnim krvarenjem

• uključuje:
  • začepljenje srednje velikih ili manjih arterija
• prethodno zdravi, obično nema posljedica

MIKROSKOPSKI:

• intraalveolarna krvarenja (sliči infarktu, ali nema nekroze) > hemoptiza
  • makrofagi fagocitiraju ostatke eritrocita > siderofagi

• oštra pleuralna bol (naglašena u inspiriju), hemoptiza </aside>

<aside> 🔴

Embolija s infarktom pluća

• uključuje:
  • začepljenje srednje velikih ili manjih arterija
• prethodno boluju od kardiovaskularnih bolesti
• 10% embolija uzrokuje infarkt pluća
• nastaju subpleuralni infarkti (učestalije u donjim režnjevima)
  • oblik stošca, vrh okrenut prema hilusu

MIKROSKOPSKI:

• nekroza alveolarnih stijenki, bronhiola i krvnih žila

• uzrokuje dispneju, pleuritičnu bol, tahipneju, podražaj na kašalj, hemoptiza
• nekroza tkiva može izazvati vrućicu i leukocitozu </aside>

<aside> 🔴

Ponavljajuće mikroembolije

• uključuju:
  • djelomično ili potpuno začepljenje malih arterija i arteriola
• otpor protoku krvi > plućna hipertenzija </aside>

KLINIČKA SLIKA

• ovisi o veličini i lokalizaciji tromboembola, općem stanju cirkulacije, brzini kojom je došlo do začepljenja